Bí quyết làm ra tiền

Bí Quyết Làm Ra Tiền

Thanh Hải Vô Thượng Sư khai thị
tại Los Angeles, Mỹ Quốc.
Ngày 30 tháng 12, 1996 (Nguyên văn tiếng Anh)

Tiết Kiệm Bao Nhiêu Và Xài Bao Nhiêu
      Tôi đang nói về bí quyết kiếm tiền, còn họ thì lúc nào cũng muốn nghe. Cho nên, tôi đã cắt ngang câu chuyện và nói là: "Phải đi chia sẻ bí quyết này với mọi người, bởi vì chúng ta ai cũng muốn kiếm tiền, phải không?" Ồ, đúng, quý vị cũng có thể mua cuốn "Làm Cách Nào...". Dầu sao chăng nữa, bí quyết có tiền không phải là kiếm được bao nhiêu, mà là để dành bao nhiêu và tiêu bao nhiêu. Nhiều người hay tiêu, tiêu một cách không cần thiết, tiêu vào những cái mà đáng lẽ có thể tốn ít hơn mà cũng được cùng phẩm chất như vậy. Quý vị không phải đi kiếm quanh quẩn cho nhiều, nhưng có khi vô tình thấy cái gì tốt, giá phải chăng hay rẻ thì mua. Nếu không thấy thì thôi. Quý vị không bỏ lỡ gì cả.

      Khi đi bế quan, thí dụ như đi Cam-pu-chia kỳ rồi, hay đi Formosa, quý vị đâu có mang theo gì đâu, nhưng vẫn không chết, đúng không? Quý vị vẫn sống, rất khỏe. Ði bộ, chạy, còn bị hộ pháp đẩy từ phía sau: "Lẹ, lẹ, lẹ! Sư Phụ đã đến rồi, lẹ lên!" Mà quý vị vẫn sống như thường. Ăn uống giản dị, không điện thoại, không chồng con, không có gì cả mà quý vị vẫn không sao. Mặc quần áo giản dị, vẫn không sao! Sống rất đơn sơ, không có vấn đề gì hết!

      Hoàn cảnh của chúng ta cũng tương tự như vậy, trong nhà, chúng ta cũng có thể có đồ đạc đơn giản. Tôi không có ý nói là quý vị đừng có gì cả. Nhưng có nhiều thứ giá trị như nhau, nhưng giá tiền lại khác. Quý vị biết có những tiệm khác nhau mà, phải không? Cho nên, không nhất định lúc nào cũng phải tiêu nhiều tiền để được đẹp, hoặc để nhà cửa trông đặc biệt. Nó có thể đặc biệt mà không phải tốn kém. Ðôi khi tôi đi mua sắm, vì có lúc cũng muốn kiếm món mà tôi thích, như ghế xa lông hay gì đó. Có khi tôi chỉ mua khoảng 200 hay 300 Mỹ kim một bộ ghế xa lông lớn, kể cả bàn kính, đủ thứ. Nhưng có tiệm khác đắt gấp bốn, gấp năm lần. Cùng kiểu, cùng phẩm chất, không hiểu tại sao.

      Cho nên, tất cả những người giàu, người triệu phú trông không giống triệu phú. Người giàu trông không có vẻ giàu. Không phải lúc nào cũng lái xe Limousine hoặc Rolls Royce, hoặc Cadillac. Thường thường họ lái xe bình thường thôi. Vì họ không cần khoe, cảm thấy khoẻ bên trong rồi, họ có sự đảm bảo cho chính họ và cho gia đình họ trong những năm tới, nếu có những trường hợp khẩn cấp, cho bất cứ chuyện gì nếu cần đến. Ðồng thời họ vẫn tiếp tục có tiền lời trong nhà băng. Cho nên, họ thấy khỏe, không cần khoe, không cần ai biết là họ giàu. họ chỉ mặc quần áo bình thường và mua sắm ở những tiệm rất thường. Nhà cửa của họ cũng thoải mái nhưng bình thường thôi. Bàn ghế trong nhà không phải luôn luôn là đồ cổ, hoặc những thứ gì độc đáo, nhưng lại ấm áp, dễ chịu. Ðủ để cảm thấy khoan khoái.

      Cho nên, bí quyết kiếm tiền và giàu có không phải chỉ là kiếm được bao nhiêu, mà là cách dùng tiền. Nhiều người, dù giàu có, nhưng không may sang thế hệ sau thì... như người cha rất chăm chỉ kiếm tiền và dành dụm, nhưng sau đó, đời con cháu lại không có khát vọng đó nữa. Họ không kiếm tiền khổ cực, nên không biết giá trị đồng tiền. Vì thế, nếu họ được hưởng gia tài lớn, chẳng bao lâu sau sẽ hoang phí, và không còn gì cả. Rất thường xảy ra như vậy. Rồi tự tử này nọ. Vì họ không biết để dành. Nghĩ rằng cha mẹ giàu, họ có thể xài, xài, xài, tiền sẽ không bao giờ hết. Nhưng nó sẽ hết, sẽ hết. Người Âu Lạc có câu: Ăn không ngồi rồi, núi cũng phải lở.

Người Giàu Dạy Con Biết Nên Dành Dụm
      Tương tự như vậy, thật sự, tại sao chúng ta giúp được nhiều người vậy? Dường như tôi cũng có rất nhiều tiền. Ðó là nhờ tôi tiết kiệm. Không phải tôi cố tình tiết kiệm, mà tôi biết giữ tiền một cách hợp lý. Bởi vì nếu kiếm được nhiều, mà cũng tiêu nhiều thì rốt cuộc thành ra không có gì cả. Chỉ làm người khác giàu thôi, làm cho hãng xe hơi giàu, mọi chủ tiệm giàu, mà không phải mình giàu. Quý vị phải để ý cách tiêu xài của quý vị. Có thể phải làm một ngân sách cho mình, mỗi tháng xài bao nhiêu và không được quá mức đó.

      Nhiều người giàu, không những trông rất bình thường về mọi khía cạnh, mà họ còn biết cách tiết kiệm. Thí dụ, khi kem đánh răng gần hết, họ không vứt đi chỗ còn lại mà bóp hết ra. Họ dùng dao hay gì đó để vuốt bẹp ra. Quý vị chắc chắn cũng làm vậy, nhưng những người giàu họ dạy con cái họ làm vậy. Có thể quý vị không biết họ kiếm tiền bằng cách nào, nhưng tối thiểu cũng biết họ tiết kiệm như thế nào. Tiền để dành cũng là tiền kiếm được. Những cái để dành được cũng là những cái kiếm được. Không phải vậy sao? Và theo vào đó, tiền đó sẽ đẻ ra lời, và quý vị lại có thêm tiền. Dù không làm gì cả, chỉ bỏ tiền vào nhà băng, cũng có lời cho quý vị. Quý vị cũng có thể sống trên số tiền đó.

      Cái gì quý vị để dành là của quý vị. Cái gì quý vị tiêu là của người khác. Mỗi khi chúng ta đi dự thiền, không những quý vị muốn gặp tôi, muốn tu hành, mà còn là một cơ hội để bỏ hết mọi thứ xuống một cách tự nhiên, thoát khỏi những ràng buộc vật chất, thoát khỏi những thành kiến, những ý nghĩ là chúng ta cần cái này, cần cái kia, cần đủ thứ để sống. Thấy rõ ràng là dù tiếp tục như vầy, quý vị vẫn sống.

Trí Huệ Tận Hưởng Mọi Hoàn Cảnh
      Hồi xưa, khi tôi chưa có nhiều quý vị, chỉ có những người gọi là xuất gia, chúng tôi sống vô cùng đơn giản. Tôi có lều, họ có lều. Lều tôi có khi còn nhỏ hơn lều của họ, vì tôi nhỏ con hơn. Tôi cho họ lều tùy theo kích thước người. Ðó là tại sao họ gọi SM. Số nhỏ! (Mọi người cười) Và mỗi người kể cả tôi có một cái túi ngủ và một cái chăn mỏng, ấm, không phải chăn len, nhưng đủ ấm bên trong nhỡ khi trời lạnh. Và nếu lạnh quá thì được thêm một cái túi ngủ nữa. Chỉ cần yêu cầu là sẽ được. Mỗi người sống trong lều như vậy đó. Rất là giản dị và chúng tôi không có nhiều, chỉ ăn vừa đủ thôi.

      Bây giờ dù tôi có nhiều thứ, có nhà, hay có hang, hay có bất cứ thứ gì, bàn ghế đồ đạc nhiều hơn. Nhưng không có gì xảy ra nữa, tôi vẫn như cũ. Chỉ càng ngày càng già thêm thôi. Cái đó sẽ không giúp tôi, không có gì giúp tôi. Tôi vẫn như cũ, ăn uống như cũ, gần như vậy, có nhiều hay ít tài sản hơn không khác nhau gì mấy. Tôi sống nghèo nhất hay giàu nhất cũng không có gì thay đổi.

      Khi ở Hy Mã, bên Ấn Ðộ, tôi không có nhiều tiền. Tôi phải tiết kiệm rất nhiều, vì không biết mình sẽ ở đó bao lâu. Có khi tôi chỉ ăn chapati với bơ đậu phọng. Và tôi cũng tự mình làm lấy chapati, rẻ hơn là mua. Rất dễ, quý vị lấy một cái dĩa; dùng bột mì, nước lã và muối. Cái đó ở đâu cũng mua được. Rồi nhồi với nước, bỏ chút muối, nhồi như nhồi bột bánh mì, nhưng không có men. Rồi dùng tay ấn bẹp ra, không cần đồ cán bánh. Chỉ cần dùng tay, ấn dẹp, để lên lửa mà dùng củi đã nhặt trong rừng, và nướng lên. Một lát sau, trở sang mặt kia, có vậy thôi. Ðể bơ đậu phọng lên trên là quý vị lên tuyệt đỉnh trần gian! Cảm thấy sướng lắm. Nước thì uống dưới suối hay nước sông Hằng, không có sao hết.

Ở Trong Hy Mã Lạp Sơn
      Tôi sống như vậy mấy tháng trời. Có khi chỉ ăn thức ăn sống nếu đi lên cao quá. Không nấu ăn được. Cũng có thể làm được, nhưng phải mất nửa ngày mới nấu được một chút, hai phân nước sôi. Tôi nói: "Thôi, uống lạnh cho rồi." Không thể luộc bắp cải, nếu không có bếp ga mạnh. Nếu có lượm được củi thì hầu hết đều ẩm ướt vì tuyết.       Các núi ở Hy Mã luôn luôn đầy tuyết, dù mùa hè cũng chỉ bớt tuyết thôi. Quân đội họ đào đường giữa các rặng núi, nên quý vị có thể đi được giữa hai giải núi đông đá. Nhưng ở đó luôn luôn có nước đá, dù là mùa hè. Vì họ chỉ có hai mùa thôi, mùa tuyết rơi và mùa không tuyết rơi. Cho nên, những người đi hành hương hay đi vào mùa không có tuyết. Và nếu nán lại đó lâu quá, sẽ bị tuyết chặn và ở đó luôn tới sang năm, nếu còn sống sót, uống tuyết hay gì đó. Có người làm vậy, không sao. (Ðừng thử nhé!)

      Dù mùa đông, cũng có thể hái được một vài thứ rau cỏ, vài cây dại ở Hy Mã Lạp Sơn cũng có thể ăn được. Có những cây trông không giống nhưng ăn lại giống như rau dền. Ngoại trừ nó hơi đỏ, và cuống không xanh, nhưng nếm giống lắm. Ðừng đến đó ăn tầm bậy tầm bạ. Quý vị phải biết cây nào ăn được. Ðừng nói là Thanh Hải Vô Thượng Sư nói vậy, rồi cái gì cũng nếm thử để coi có giống rau dền không. Trước khi biết ra thì đã rồi đời. Ðừng dùng mình làm phòng thí nghiệm.

      Tôi không có luôn cả cái lều. Ở Hy Mã mà không có lều, quý vị có tưởng tượng được không chứ? Nhưng có khi cũng kiếm được một mái nhà, cái gọi là nhà. Nhưng nhà không hẳn giống như nhà ở đây. Vì loại nhà đó có thể thấy trăng sao xuyên qua mái, nhìn qua tường. Gió tự do tới thăm quý vị ngày đêm bất cứ lúc nào, còn thổi tuyết vào nữa, rất là rộng lượng! Sàn nhà thì rất ẩm ướt, không tráng xi măng, vì người Hy Mã Lạp Sơn họ chỉ xếp gỗ vào nhau làm thành một túp lều tranh lụp xụp, rất giản dị. Không có những tiện nghi, không giường võng, nằm dưới đất.

      Tôi khôn lắm, dùng một miếng đệm rất mỏng, mỏng hơn của quý vị, không phải loại này, mà là miếng mỏng như ny lông, một bên vàng một bên bạc. Quý vị cũng có thể dùng thứ đó. Khi gấp lại, nó chỉ còn như mảnh giấy, rất là mỏng. Tôi không thể mang được nhiều thứ, mang cái thân này đã khó lắm rồi. Càng lên cao, càng nặng nề. Hành trang trở nên nặng nề hơn trước. Ngay cả hai bàn chân cũng nặng, sưng lên vì tuyết thấm vô giầy. Bất cứ loại giầy nào tuyết cũng vào được, ngâm chân giống như quý vị ngâm bánh mì trong nước, nó chương lên gấp đôi. Cho nên, nếu quý vị đi Hy Mã Lạp Sơn, không thể mang theo nhiều thứ. Tôi đi từ chỗ này tới chỗ khác nhiều tháng như vậy mà vẫn sống.

      Cho nên, nói cho quý vị biết, chúng ta trong tình trạng nào cũng vẫn sống được. Vì nếu tinh thần chúng ta mạnh, chúng ta có mục đích cao thượng, có lý tưởng cao thì chúng ta chỉ nhìn vào lý tưởng đó và quên hết mọi điều khác, thật sự là như vậy. Giống như người Tây Tạng bay trong không trung. Ở đó không có máy bay, nên họ đi như bay trong không trung. Họ chỉ cần tập trung vào một điểm nào đó ở chân trời hay vào ngôi sao nào đó. Chỉ chú ý vào đó, cho nên lúc đó, nếu quý vị nói chuyện với họ, họ không nghe thấy. Họ không biết những gì đang xảy ra. Dù bị đau vì đụng phải cành cây, hay bị đập vào bụi cây, họ cũng không biết. Khi ra khỏi sự nhập định và ngừng cuộc hành trình, họ mới tỉnh.

Làm Chủ Ðời Sống
      Theo kinh nghiệm cá nhân của tôi, bất cứ tôi có hay không có gì cũng không sao cả. Quý vị vẫn hạnh phúc và tùy vào đó mà lèo lái cuộc đời mình. Khi tôi không có nhiều tài sản, cuộc đời vẫn vui như thường. Vì tôi phải nghĩ cách để sinh tồn. Mỗi ngày tôi phải nghĩ ra những điều mới để hưởng thụ. Và luôn luôn ngạc nhiên, luôn luôn mới lạ, luôn luôn hạnh phúc và luôn luôn tự tại, vì mỗi ngày đều được làm chủ chính mình, làm chủ tình cảnh của mình. Rất là khoan khoái, tin tưởng vào khả năng sinh tồn của mình. Thật vậy, nếu cần so sánh, thì tôi phải nói rằng khi không có gì cả, tôi vui hơn, vì tôi sáng tạo nhiều hơn.

      Bây giờ thì tôi muốn gì cũng có bởi vì đã ổn định rồi. Tôi không phải chạy cùng khắp thế giới và đôi khi có thể có một chỗ cố định để ở một vài tháng hay một vài tuần. Rồi mọi thứ trở nên quá quy củ, quá nhiều đệ tử, họ mua đủ thứ. Bây giờ tôi cũng bận rộn, phải nghĩ, như là, phải bỏ thứ nào, phải la đứa nào đã mua sắm đồ đạc vớ vẩn. Như vậy còn bực bội hơn là hồi không có gì và được làm chủ cuộc sống của mình, được quyết định mọi chuyện cho mình và làm chủ tình thế. Không có gì nhiều để kiểm soát, nhưng mỗi ngày biết cái gì ra cái gì.

      Tôi không thích ngạc nhiên. Tôi không thích mỗi ngày họ mua những thứ mà tôi không thích, rồi sau đó mới cho tôi biết, hay làm việc không theo lời tôi dặn, rồi sau đó mới cho tôi hay, hoặc làm theo ý kiến, lời chỉ dẫn của họ, rồi sau đó nói cho tôi biết. Thế là tôi lại phải dọn dẹp chỉnh đốn lại, vì nó sai. Tôi không phản đối nếu họ luôn luôn quyết định những điều tốt. Nhưng đa số những người chung quanh tôi không hạp với tiêu chuẩn của tôi. Không cần biết tiêu chuẩn của tôi hay hoặc là dở. Nhưng tiêu chuẩn của tôi là của tôi, tôi không muốn ai động tới nó và quyết định tôi phải có những gì, mặc những gì, cái gì tốt cho tôi. Tôi không thích.

      Nhưng những người chung quanh tôi họ hay lập đi lập lại những lỗi đó, dù tôi có la, năn nỉ, lý luận, giải thích, dặn dò, dọa nạt họ, đuổi họ, vẫn không hiệu nghiệm. Bởi vì thói quen rất khó mà sửa đổi. Tôi thông cảm điều đó. Nhưng sự hiểu biết của tôi không giúp gì cho tình cảm của tôi. Và họ cứ tiếp tục hoài bởi vì tình trạng tài chánh của tôi bây giờ không đến nỗi nào và tôi không có thời giờ để tự đi mua sắm hoài được. Vì thế đôi khi phải lệ thuộc vào họ. Có khi lệ thuộc vào họ cũng không được, họ cứ tự ý đi mua. Vì họ nghĩ là Sư Phụ cần cái này, Sư Phụ cần cái kia.

      Và nếu tôi nói: "Sư Phụ thích chuối." Thế là ngày nào chỗ nào cũng có chuối. Và nếu người nấu bếp vô tình nấu một món gì đó ngon và tôi nói: "Chà, món này cô nấu ngon lắm!" Thế là tôi được ăn tuần này sang tuần khác cho tới chết! Tôi suýt chết vì món đó! Và tôi năn nỉ: "Làm ơn, dù nó có ngon đi nữa.." Tôi rất lịch sự, nhưng tới mức nào đó thì không chịu nổi nữa và phải nói ra. Có khi tôi nổi giận lên nói: "Sao trí thông minh lại có thể thấp tới cỡ đó? Dù nó ngon, cũng không thể nào ăn mỗi ngày hoài như vậy được!" Quý vị không thể nào tưởng tượng được, những vấn đề khi có cái này cái kia.

 Trước kia không có lại dễ hơn. Trước đó, khi không có đủ thứ, tôi rất sướng, hạnh phúc hơn nữa, vì tôi mua cái tôi muốn và biết tiền bạc của mình đi đâu và mỗi lần tiết kiệm được gì là tôi thích lắm. Tôi cảm thấy mình có sáng kiến. Không phải vì tiền nhưng vì giá trị trí thông minh của mình, rằng mình tiết kiệm được cái đó, mình sống được với ít thứ như vậy mà làm nó tốt đẹp như vậy.

      Khi nào chúng ta mua được những gì tốt với giá rẽ còn chỗ khác thì đắc, vả lại đó là món chúng ta rất thích, màu sắc, sở thích, kiểu dáng của nó chúng ta đều thích, thì chúng ta vui sướng lắm! Không phải vấn đề tiền mà thôi! Mà là sự may mắn, chúng ta có sáng kiến, có tài xoay xở, đó là điều mà chúng ta vui sướng. Cho nên tôi rất tiếc phải nói với quý vị rằng có mọi thứ không phải lúc nào cũng tốt đẹp như quý vị nghĩ. Trái lại, nếu quý vị không có đủ mọi thứ hay quý vị chỉ có đủ dùng, đó mới là hay nhất. Rồi lượng IQ của quý vị sẽ cao hơn, vì mỗi ngày quý vị phải nghĩ "Làm thế nào để tiết kiệm được tiền, tôi phải đi mua sắm chỗ nào đây, và hôm nay tôi nấu món gì bổ dưỡng, ngon miệng và rẻ tiền?" Rồi quý vị sung sướng với chính mình. Mọi sự sáng tạo đem đến niềm vui cho nhân loại, vì nó mới lạ, thích thú. Nếu ngày nào cũng như ngày nào và người ta lúc nào cũng phục vụ quý vị, quý vị sẽ cảm thấy nhàm chán sau một thời gian. Tôi bảo đảm, nếu không thì trả tiền lại. Dù sao chăng nữa, đó là kết luận của cách làm giàu và cách giữ tiền. Quý vị hãy bảo trọng và rồi quý vị sẽ thấy sự khác biệt ra sao.